تأثیر داروی selegiline بر محور هیپوفیز- گناد و تغییرات بافتی بیضه در موش های صحرایی نر بالغ

دارویselegiline  یک مهار کننده آنزیم مونوآمینو اکسیداز (mao) از نوع b است. با توجه به اهمیتی که این دارو در درمان بیماریهای عصبی مانند پارکینسون، آلزایمر و افسردگی دارد و نقش گسترده آن در درمان بیماریها، اثرات جانبی این دارو بر محورهای آندوکرینی بدن بسیار مهم است. در این مطالعه اثر داروی selegiline بر محور هیپوفیز- گناد و روند اسپرماتوژنز به منظور ارزیابی عملکرد بیضه مورد بررسی قرار گرفته است.           حیوانات مورد استفاده 32 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد wistar بودند که به چهار گروه 8 تایی در قالب گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند. دارو با مقادیر (mg/kg.b.w) 15, 10 , 5 به گروههای تجربی (b,c,d) به مدت سی روز خورانده شد. حیوانات گروه کنترل (a) فقط سرم فیزیولوژی دریافت کردند. از تمام گروهها در پایان روز سی ام، 8 ساعت بعد از دریافت آخرین وعده دارویی، خونگیری به عمل آمد و از نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری غلظت سرمی هورمون های lh، fshو تستوسترون استفاده شد. همچنین در پایان سی روز بیضه ها خارج شدند و پس از تهیه مقاطع بافتی و رنگ آمیزی، تغییرات بافتی بیضه نیز بین گروههای تجربی و کنترل بررسی شد. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون anova و دانکن ارزیابی شدند.           نتایج نشان داد مصرف دارو با مقادیر ذکر شده در پایان روز سی ام باعث افزایش معنی داری در غلظت سرمی lh در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل می شود. اختلاف معنی داری در میزان هورمون fsh بین گروههای تجربی و کنترل مشاهده نشد. غلظت سرمی هورمون تستوسترون در پایان روز سی ام کاهش معنی داری نسبت به گروه کنترل نشان داد. با توجه به نتایج حاصله از این مطالعه و مطالعات سایر محققین احتمالاً selegiline در طی دوره سی روزه از طریق افزایش در میزان lh، اثرات کاهشی در فعالیت گیرنده های سلولهای بینابینی بوجود می آورد و منجر به کاهش فعالیت بیضه ها برای ترشح تستوسترون می شود. همچنین احتمالاً selegiline به عنوان یک مهارکننده آنزیم مونوآمینواکسیداز (mao) نوع b باعث افزایش غلظت دوپامین از ناحیه striatum مغزی شده و منجر به کاهش ترشح پرولاکتین میشود. کاهش ترشح پرولاکتین اثرات lh را بر سلـــول های بینابینی کاهش می دهد و باعث کاهش میزان تستوسترون می گردد. نتایج حاصله از مطالعات بافتی بیضه نشان می دهد که کاهش تراکم اسپرمها در لوله های منی ساز (الیگواسپرمی) ، کاهش سلولهای بینابینی و نقص در زنجیره اسپرماتوژنز را نیز بوجود می آورد .           نتیجه کلی اینکه، selegiline  در این دوره زمانی اسپرماتوژنــــز را کاهش می دهد و این عمل وابسته به مقدار داروی دریافتی است.